Böwrek keseli näme? Alamatlar we bejeriş usullary haýsylar?
Bedeniň iň möhüm organlaryndan biri bolan böwrekler, peşew kislotasy, kreatinin we karbamid ýaly metabolik galyndylaryň peşew arkaly bedenden çykmagyny üpjün edýär. Şeýle hem duz, kaliý, magniý ýaly minerallary we glýukoza, belok we suw ýaly möhüm beden komponentlerini beden dokumalaryna deňagramly ýagdaýda paýlamaga kömek edýär. Gan basyşy peselende ýa-da gandaky natriniň mukdary peselende, böwrek öýjüklerinden renin bölünip çykýar we gandaky kislorod mukdary azalanda eritroprotein diýilýän gormonlar bölünip çykýar. Böwrekler renin gormony bilen gan basyşyny kadalaşdyrýan bolsa, eritroprotein gormony bilen süňk ýiligini höweslendirip, gan öýjükleriniň öndürilmegini goldaýarlar. Bedene alnan D witamini has netijeli ulanmaga mümkinçilik berýän böwrekler süňkleriň we dişleriň ösmeginde möhüm rol oýnaýar.
Böwrek keseli näme?
Böwrek keseli iki bölege bölünýär: böwregiň peşew öndürýän böleginde we howuzyň peşew ýygnanýan böleginde ýüze çykýan rak. CA böwrek keselini anyklamak üçin CA synaglary geçirilýär. CA näme? CA, rak keseliniň bardygyny anyklamak üçin ulanylýan synag usuly, gandaky antigeniň derejesini ölçemek üçin ulanylýar. Immun ulgamyndaky islendik mesele gandaky antigeniň mukdaryny köpeldýär. Antigen ýokarlanan ýagdaýynda, düwnük öýjükleriniň bardygyny aýdyp bolar.
Böwrek parenhimal keseli näme?
Uly adamlarda has ýygy duş gelýän böwrek parenhimal keseli, böwrek parenhimal keseli diýlip hem bilinýär, böwregiň peşew öndürýän böleginde öýjükleriň adaty köpelmegi hökmünde kesgitlenýär. Parenhimal keseli beýleki böwrek kesellerine hem sebäp bolup biler.
Böwrek ýygnaýan ulgam rak: Pelvis böwrek çiş
Pelvis böwrek çiş, böwrek parenhimal keselinden has az ýaýran rak keseli, peşew çykaryjy sebitde ýüze çykýar. Onda peşew näme? Bu böwrek bilen öt haltanyň arasynda ýerleşýän we uzynlygy 25-30 santimetr bolan myşsa süýümlerinden ybarat turba gurluşydyr. Bu sebitde ýüze çykýan adaty bolmadyk öýjükleriň köpelmegine çanaklyk böwrek çiş diýilýär.
Böwrek keseliniň sebäpleri
Böwrek çişiniň döremeginiň sebäpleri doly belli bolmasa-da, käbir töwekgelçilik faktorlary rak keseliniň döremegine sebäp bolup biler.
- Rak keseliniň ähli görnüşlerinde bolşy ýaly, böwrek mäziniň döremegine sebäp bolýan iň uly faktorlaryň biri çilim çekmekdir.
- Artykmaç agram rak keseliniň döremegini ýokarlandyrýar. Bedende aşa köp ýag, böwrek funksiýalarynyň bozulmagyna sebäp bolup, böwrek keseliniň döremek howpuny ýokarlandyrýar.
- Uzak dowam edýän ýokary gan basyşy,
- Hroniki böwrek ýetmezçiligi keseli,
- Genetiki çökgünlik, dogabitdi at böwregi, polikistik böwrek keselleri we ulgamlaýyn kesel bolan fon Hippel-Lindau sindromy,
- Dermanlary, esasanam agyry dermanlary uzak wagtlap ulanmak.
Böwrek rak keseliniň alamatlary
- Siýdikdäki gan, goýy reňkli peşew, goýy gyzyl ýa-da pos reňkli peşew sebäpli peşew reňkiniň üýtgemegi,
- Sag böwrek agyry, bedeniň sag ýa-da çep tarapynda dowamly agyry,
- Palpasiýa wagtynda böwrek massasy, garyn boşlugy bar,
- Agram ýitirmek we işdäňi ýitirmek,
- Feverokary gyzzyrma,
- Örän ýadawlyk we gowşaklyk böwrek keseliniň alamatlary bolup biler.
Böwrek rak keselini anyklamak
Böwrek rak keselini anyklamakda ilki bilen fiziki barlag geçirilýär. Mundan başga-da, peşew synaglary we gan barlaglary geçirilýär. Esasanam gan barlaglarynda ýokary kreatiniň derejesi, düwnük töwekgelçiligi taýdan möhümdir. Rak keselini anyklamagyň iň anyk netijesini berýän anyklaýyş usullaryndan biri ultrases barlagydyr. Mundan başga-da, hasaplanan tomografiýa usuly, düwnük keseliniň derejesine düşünmäge we beýleki dokumalara ýaýrandygyny kesgitlemäge mümkinçilik berýär.
böwrek keselini bejermek
Böwrek keselini bejermegiň iň täsirli usuly, operasiýa arkaly böwregiň hemmesini ýa-da bir bölegini aýyrmakdyr. Bu bejergiden başga-da, radioterapiýa we himiýa bejergisi böwrek keselini bejermekde kän bir täsir etmeýär. Synaglaryň we synaglaryň netijesinde böwrekde geçiriljek hirurgiki amal kesgitlenýär. Böwrek operasiýasy arkaly böwrek dokumalarynyň hemmesine aýrylmagyna radikal nefrektomiýa, böwregiň bir böleginiň aýrylmagyna bölekleýin nefrektomiýa diýilýär. Operasiýa açyk operasiýa ýa-da laparoskopiki operasiýa hökmünde amala aşyrylyp bilner.