TKEl aýak keseli näme? Alamatlar we bejeriş usullary haýsylar?
El aýak keseli näme?
El-aýak keseli, ýa-da köplenç el-aýak keseli diýlip atlandyrylýan, wirusyň ýokaşmagy netijesinde ýüze çykýan ýokary ýokanç, dökülme ýaly keseldir. Alamatlar agzyň içindäki ýa-da töweregindäki ýaralary öz içine alýar; Elleriň, aýaklaryň, aýaklaryň ýa-da ýumruklaryň dökülmegi we çişmegi ýaly görünýär.
Aladalandyrýan kesel bolsa-da, çynlakaý alamatlary ýok. Islendik ýaş toparynda bolup bilse-de, 10 ýaşa çenli çagalarda has ýygy duş gelýär. Keseliň bejergisi ýok bolsa-da, alamatlary aýyrmak üçin käbir ädimler görülip bilner.
El aýak we agyz keselleriniň sebäpleri näme?
Adatça kesele sebäp bolýan iki wirus bar. Bulara coxsackievirus A16” we enterowirus 71” diýilýär. Bir adam, wirusy ýokaşan biri bilen gatnaşyga girip ýa-da wirusa ýokaşan oýunjak ýa-da gapy düwmesine degip, wirusa ýokaşyp biler. Wirus tomusda we güýzde aňsat ýaýraýar.
El aýagynyň keseli;
- Tüýkülik
- Köpürjiklerde suwuklyk
- Nejis
- Üsgülewükden ýa-da asgyrmadan soň howada sepilen dem alyş damjalary arkaly çalt ýaýraýar.
El aýak keseliniň alamatlary nämeler?
El-aýak keseliniň irki alamatlaryna gyzzyrma we bokurdak agyrylary degişlidir. Çuň ýaralara meňzeýän agyryly çişikler çaganyň agzynda ýa-da dilinde ýüze çykyp biler. Ilkinji alamatlar ýüze çykandan soň, hassanyň ellerinde dökülmeler bolup biler, esasanam aýaklaryň we aýaklaryň 1-2 gün dowam etmegi. Bu dökülmeler hatda suwdan doldurylan çişiklere öwrülip biler.
Dyzlarda, tirseklerde we böwreklerde dökülmeler ýa-da ýaralar hem bolup biler. Bu alamatlaryň hemmesini ýa-da diňe bir ýa-da ikisini çagaňyzda görüp bilersiňiz. Işdäň ýitmegi, ýadawlyk, rahatsyzlyk we kelle agyry beýleki alamatlardyr. Käbir çagalarda dyrnak we aýak dyrnaklary hem gaçyp biler.
El-aýak keseli nädip anyklanýar?
El, aýak we agyz kesellerini anyklamak, hassanyň arz-şikaýatlaryny sorag etmek we fiziki gözden geçirmek arkaly ýaralary we dökülmeleri barlamak arkaly lukman tarapyndan aňsatlyk bilen amala aşyrylyp bilner. Bular adatça diagnoz goýmak üçin ýeterlikdir, ýöne anyk diagnoz üçin bokurdak çişmesi, tabur ýa-da gan nusgasy zerur bolup biler.
El-aýak keseli nädip bejerilýär?
El-aýak keseli, bejergi berilmese-de, 7-10 günden soň öz-özünden bejerilýär. Kesel üçin neşe bejergisi ýa-da sanjym ýok. El we aýak kesellerini bejermek, alamatlary aýyrmak üçin käbir usullary öz içine alýar.
Degişli ýygylykda lukman tarapyndan maslahat berilýän agyry dermanlary, antipiretikleri we beýleki dermanlary ulanmak möhümdir. Aspirini ulanmazlyk zerurdyr, sebäbi çagalarda has çynlakaý kesellere sebäp bolup biler.
El we aýak keselleri üçin näme peýdaly?
Popsikl ýaly sowuk iýmitler we gatyk ýaly köşeşdiriji iýmitler el, aýak we agyz kesellerinden dynmagy üpjün edip biler. Gaty ýa-da gysym iýmitleri çeýnemek agyryly boljakdygy sebäpli, sagdyn sowuk tomus çorbalaryny saýlamaly. Bular bedeniň immunitetini güýçlendirmek üçin zerur iýmitleri almagyna kömek edýär.
Lukman tarapyndan maslahat berlen gyjyndyrma kremlerini we losýonlary degişli ýygylykda dökülmelere we çişlere ulanmak peýdaly bolar. Kokos ýagyny gyzarmaga we çişiklere ýuwaşlyk bilen ulanmak hem çalt bejergä kömek edip biler.
El, aýak we agyz keselleriniň ýaýramagynyň öňüni almak üçin näme edip bolar?
Keseliň ilkinji 7 güni ýokaşmagyň iň ýokary döwri. Şeýle-de bolsa, wirus alamatlar doly ýok bolandan soň birnäçe günüň we hepdäniň dowamynda agyz suwuklyklarynyň we nejisleriň üsti bilen ýaýramagyny dowam etdirýär. Keseliň başgalara ýaýramagynyň öňüni almagyň iň aňsat usuly, çaganyň ellerini we öz elleriňizi gowy ýuwmakdyr. Esasanam çaganyň burnuny süpürip, aşgazanyny çalşandan soň elleriňizi ýuwmak gaty möhümdir.