Süýji keseli näme? Süýji keseliniň alamatlary näme?

Döwrümizdäki keselleriň arasynda öňdäki hatarda durýan süýji keseli , köp ölümli keselleriň döremeginde esasy rol oýnaýan we bütin dünýäde giňden ýaýran keseliň bir görnüşidir. Keseliň doly ady, Süýji keseli, grek dilinde şekerli peşew diýmekdir. Sagdyn adamlarda agyz beklemekde ganyň glýukoza derejesi 70-100 mg / dL aralygyndadyr. Ganyň şeker derejesiniň bu aralykdan ýokarlanmagy, adatça süýji keselini görkezýär. Keseliň sebäbi, haýsydyr bir sebäbe görä insulin gormonynyň öndürilmegi ýeterlik däl ýa-da beden dokumalary insuline duýgur däl. Süýji keseliniň dürli görnüşleri bar, adatça 35-40 ýaşdan uly adamlarda ýüze çykýan süýji keseliniň iň köp ýaýran görnüşi 2-nji görnüşli süýji keseli . 2-nji görnüşli süýji keselinde, insuline garşylyk diýlip hem bilinýär, aşgazan astyndaky insuliniň öndürilmegi ýeterlik bolsa-da, öýjüklerdäki insulin gormonyny kesgitleýän reseptorlar işlemeýänligi sebäpli bu gormona duýgurlyk ösýär. Bu ýagdaýda gan şekerini dokumalara insulin bilen alyp bolmaýar we gandaky glýukoza derejesi kadadan ýokary bolýar. Bu ýagdaý agzyň gury bolmagy, horlanmak, köp suw içmek we köp iýmek ýaly alamatlar bilen ýüze çykýar.

Köp dürli möhüm keselleriň esasy sebäbi bolan 2-nji görnüşli süýji keselinde bejeriş ýörelgelerini doly berjaý etmek gaty möhümdir. Uzak wagtlap ýokary galýan gan şekeri; Bütin bedene, esasanam ýürek-damar ulgamyna, böwreklere we gözlere hemişelik zeper ýetirýändigi sebäpli, süýji keseli bilen kesellän adamlar derrew süýji keseli barada bilim almaly we diyetisist tarapyndan tassyklanan iýmitleniş programmasyna doly laýyk gelmelidir.

Süýji keseli näme?

Köpçüligiň arasynda süýji keseli diýlip atlandyrylýan süýji keseli , gandaky glýukoza (şeker) derejesi kadadan ýokary ýokarlananda, peşewde şeker bar, adatça şeker bolmaly däldir. Dürli warianty bolan süýji keseli, biziň ýurdumyzda we dünýäde iň ýaýran keselleriň biridir. Halkara süýji keseli federasiýasy tarapyndan berlen statistiki maglumatlara görä, her 11 ulularyň birinde süýji keseli bolýar we her 6 sekuntda bir adam süýji keseli bilen baglanyşykly problemalar sebäpli ölýär.

Süýji keseliniň alamatlary nämeler?

Süýji keseli, adamlarda üç esasy alamat bilen ýüze çykýar. Bular adaty ýagdaýdan has köp iýmek we kanagatlanmazlyk, ýygy-ýygydan peşew etmek, agzyň guraklygy we süýji duýgusy we şoňa görä-de aşa suw içmek islegi hökmünde görkezilip bilner. Mundan başga-da, adamlarda ýüze çykyp bilýän süýji keseliniň beýleki alamatlaryny aşakdaky ýaly sanap bolar:

• Gowşaklygy we ýadawlygy duýmak
• Çalt we bilgeşleýin horlanmak
• Bulaşyk görüş
• Aljyraňňylyk we aýaklaryň gysylmagy görnüşindäki oňaýsyzlyk
• Oundsaralar adaty ýagdaýdan haýal
• Deriniň guraklygy we gyjyndyrma
• Agzada asetona meňzeş ys

Süýji keseliniň sebäpleri näme?

Süýji keseliniň sebäpleri boýunça geçirilen köp gözlegleriň netijesinde genetiki we daşky gurşaw sebäpleriniň süýji keselinde bilelikde rol oýnaýandygy barada netijä gelindi. Süýji keseliniň esasan iki görnüşi bar: 1-nji görnüşli süýji keseli we 2-nji görnüşli süýji keseli. Genetiki faktorlar 1-nji görnüşli süýji keseliniň sebäplerinde möhüm rol oýnasa-da, gan şekerini kadalaşdyrmakda gatnaşýan insulin gormonyny öndürýän aşgazan asty mäzine zeper ýetirýän wiruslar we beden goranyş ulgamynyň işlemezligi sebäp bolýan faktorlaryň biridir. keseli. Mundan başga-da, süýji keseliniň has köp ýaýran görnüşi bolan 2-nji görnüşli süýji keseliniň sebäplerini aşakdaky ýaly sanap bolar:

• Semizlik (aşa agram)
• Ene-atalarda süýji keseliniň bolmagy
• Garrylyk
• Oturýan durmuş ýörelgesi
• Stress
• Göwrelilik döwründe göwrelilik süýji keseli we adaty ýagdaýdan has ýokary çaga dogurmak

Süýji keseliniň görnüşleri haýsylar?

Süýji keseliniň görnüşleri aşakdaky ýaly sanalandyr:

• 1-nji görnüşli süýji keseli (Insuline bagly süýji keseli): Adatça çagalykda ýüze çykýan süýji keseli, aşgazan asty mäzinde insulin öndürilmezligi ýa-da ýoklugy sebäpli ýüze çykýar we daşarky insuliniň kabul edilmegini talap edýär.
• 2-nji görnüşli süýji keseli: Öýjükleriň gan şekerini kadalaşdyrýan insulin gormonyna duýgur bolmazlygy netijesinde ýüze çykýan süýji keseli.
• Ulularda gizlin awtoimmun süýji keseli (LADA): 1-nji görnüşli süýji keseline meňzeş, insuline bagly süýji keseli, garrylyk döwründe ýüze çykýan we awtoimmun sebäpli ýüze çykýar (immunitet ulgamynyň näsazlygy sebäpli beden özüne zyýan berýär).
• Kämillik ýaşyna ýeten süýji keseli (MODY): 2-nji görnüşli süýji keseline meňzeş bir süýji keseli.
• Göwrelilik süýji keseli: Göwrelilik döwründe ösýän süýji keseliniň bir görnüşi

Aboveokarda agzalan süýji keseliniň görnüşlerinden başga-da, gizlin diabet diýlip atlandyrylýan süýji keselinden öňki döwür, 2-nji görnüşli süýji keseliniň döremeginden öňki döwür, gan şekeriniň süýji keselini anyklamak üçin ýeterlik derejede ýokary bolman, birneme ýokarlanjak döwri we Süýji keseliniň döremeginiň öňüni alyp ýa-da dogry bejermek we iýmitlenmek bilen haýallaşdyryp bolýar. Süýji keseliniň iň köp ýaýran iki görnüşi 1-nji görnüşli süýji we 2-nji görnüşli süýji keseli .

Süýji keseli nädip anyklanýar?

Süýji keselini anyklamakda ulanylýan iň esasy iki synag , agyz beklemekde ganyň şekerini ölçemek we şeker ýük synagy diýlip hem atlandyrylýan Agyz glýukoza çydamlylygy synagy (OGTT). Sagdyn adamlarda agyz beklemekde ganyň şeker derejesi ortaça 70-100 mg / Dl arasynda üýtgeýär. Süýji keselini anyklamak üçin agyz bekleýän ganyň şeker derejesi 126 mg / Dl-den ýokarydyr. Bu baha 100-126 mg / Dl aralygynda bolsa, postprandial gan şekeri adama OGTT ulanmak arkaly derňelýär. Nahar başlanyndan 2 sagat soň gan şekerini ölçemegiň netijesinde 200 mg / Dl-den ýokary gandaky glýukoza derejesi süýji keseliniň görkezijisidir we 140-199 mg / Dl aralygyndaky ganyň glýukoza derejesi süýji keselinden öňki görkezijidir. süýji keselinden öňki döwür diýilýär. Mundan başga-da, soňky 3 aýyň ganyndaky şeker derejesini görkezýän HbA1C synagy, 7% -den ýokary bolmagy süýji keseliniň diagnozyny görkezýär.

Süýji keseli nädip iýmeli?

Süýji keseli köplenç ýörite iýmitlenýär. Süýji keseli diýeti ýa-da süýji keseli bilen iýmitlenmek iň sagdyn iýmitleri ortaça mukdarda iýmegi we adaty nahar wagtlaryna ýapyşmagy aňladýar. Süýji keseliniň iýmitinde tebigy iýmitlere baý we ýag we kaloriýa az bolan sagdyn iýmitlenmeli. Ştapeller miweler we gök önümler we tutuş dänelerdir. Aslynda, süýji keseliniň iýmitlenmegi köp adam üçin iň oňat iýmit meýilnamalarynyň biri bolup biler. Süýji keseli ýa-da prediabet keseli bar bolsa, lukman sagdyn iýmitleniş meýilnamasyny düzmäge kömek etjek diyetisisti görmegi maslahat berer. Bu berhiz, ganyň şekerini (glýukoza) gözegçilikde saklamaga, agramyňyzy dolandyrmaga we ýokary gan basyşy we ýokary gan ýaglary ýaly ýürek kesellerine gözegçilik edip biler. Süýji keselinde yzygiderli gözegçilik etmek zerurdyr. Şeker, beýleki köp keselleri döredip bilýänligi sebäpli, yzygiderli saglyk barlagyny talap edýär. Diňe bir berhiz däl, eýsem yzygiderli barlag hem nädip barlamalydygy baradaky soraga jogapda aýdylyşy ýaly süýji keseli üçin möhüm ähmiýete eýe bolar.

Süýji keseli bilen kesellänler üçin diýeta näme üçin möhüm?

Goşmaça kaloriýa we ýag iýeniňizde, ýagny gündelik kaloriýa zerurlygyndan has köp bedeniňiz gan şekeriniň islenmeýän ýokarlanmagyny döredýär. Gan şekeri gözegçilik astynda saklanmasa, ganyň şekeriniň ýokary derejesi (giperglikemiýa) ýaly çynlakaý problemalara sebäp bolup biler we bu dowam etse, nerw, böwrek we ýürek zeperleri ýaly uzak möhletli kynçylyklara sebäp bolup biler. Sagdyn iýmit saýlamak we iýmitlenişiňize gözegçilik etmek arkaly ganyň şeker derejesini howpsuz aralykda saklamaga kömek edip bilersiňiz. 2-nji görnüşli süýji keseli bolan köp adam üçin horlanmak, gan şekerine gözegçilik etmegi aňsatlaşdyryp biler we saglyk üçin başga-da birnäçe peýdalary üpjün edip biler. Şol sebäpli semizlik operasiýasyndan kömek sorap, lukman zerur hasaplasa, ýuwudýan aşgazan şary we aşgazan ýeňi ýaly usullara ýüz tutmak zerur bolup biler.

Gizlin şeker näme?

Gizlin şeker halk arasynda meşhur söz. Adamyň ganyndaky şeker derejesi bolmalysy ýaly ýokarydyr, ýöne süýji keseli hasaplanjak derejede däl. Şeýle hassalarda geçirilen seljermäniň netijesinde alnan bahalar adaty çäkde däl. Şeýle-de bolsa, 2-nji görnüşli süýji keseli diýip diagnoz goýmak ýeterlik däl. Bu ýagdaýlarda gizlin süýji keseline lukmançylyk diagnozy goýulýar. Gizlin süýji keseli diabet keseli hasaplanmasa-da, aslynda süýji keseline dalaşgärdir. Prediabet keseli bilen kesellän näsaglar üçin ýokary töwekgelçilik toparyndadygy üçin zerur çäreleri görmek gaty möhümdir.

Gizlin süýji keseliniň alamatlary nämeler?

Gizlin süýji keseliniň diagnozy açlyga we doýma gymmatlyklaryna seredip baha berilse-de, hassalary bu tapgyra getirýän käbir sebäpler bar. Adamyň duýgusynyň tapawudy, süýji keseliniň bardygyny ýa-da ýokdugyny ýüze çykaryp biler. Bu tapawutlaryň arasynda iň köp ýaýran zat açlyk we çalt iýmekdir. Gizlin süýji keseliniň, süýji keseline ýykgyn etmegi sebäpli hakykatdanam süýji keseliniň alamatlaryny görkezýändigi syn edilýär. Esasanam süýji keseli bolan näsaglarda açlyga çydamsyzlyk we dartgynlylyk ýüze çykýar. Agyz beklemegiň we postprandial ganyň şeker derejesiniň tapawudyndan görnüşi ýaly, süýji iýmit krizisleri bilen gan şekerindäki deňsizlik ýüze çykyp biler. Gündelik durmuşymyzda bu krizisleri duýmasak-da, bize kiçijik signal berip bilerler. Againene-de nahardan soň uky, ýadawlyk we gowşaklyk ýaly ýagdaýlar her kimde bolup biläýjek jikme-jikliklerdir. Giddenöne gizlin şeker sebäpli bolsa, hökman birneme üýtgeşik duýarsyň. Bu näbelliligi başdan geçirýän bolsaňyz ýa-da ynamyňyz ýok bolsa, hökman lukmana ýüz tutuň. Prediabet keseliniň iň ygtybarly alamatlaryndan biri bu gowşaklyk we ukusyzlykdyr. Nahardan soň birden ýadawlyk duýulýar we uky başlaýar.

Süýji keselini bejermegiň usullary haýsylar?

Süýji keselini bejermegiň usullary keseliň görnüşine baglylykda üýtgeýär. 1-nji görnüşli süýji keselinde lukmançylyk bejergisi insulin bejergisi bilen birlikde ünsli ulanylmalydyr. Näsagyň iýmitlenmegi, lukman tarapyndan maslahat berilýän insuliniň dozasyna we meýilnamasyna laýyklykda diyetisist tarapyndan meýilleşdirilýär. 1-nji görnüşli süýji keseli bolan adamlaryň durmuşyny uglewodlary sanamak programmasy bilen has aňsatlaşdyryp bolar, onda insuliniň dozasy iýmitdäki uglewodlaryň mukdaryna görä sazlanyp bilner. 2-nji görnüşli süýji keseli bolan adamlarda bejergi, adatça iýmitleniş düzgünini üpjün etmekden başga-da, öýjükleriň insulin gormonyna duýgurlygyny ýokarlandyrmak ýa-da insulin gormonynyň bölünip çykmagyny gönüden-göni ýokarlandyrmak üçin dilden antidiabetiki dermanlary ulanmagy öz içine alýar.

Süýji keselinde göz öňünde tutulmaly zatlar we maslahat berilýän bejeriş ýörelgeleri ýerine ýetirilmese, ganyň şekeriniň ýokary bolmagy köp saglyk problemalaryna, esasanam newropatiýa (nerw zeperlenmesi), nefropatiýa (böwreklere zeper) we retinopatiýa (göz retinasynyň zeperlenmegine) sebäp bolýar. Şonuň üçin süýji keseli bilen kesellän bolsaňyz, yzygiderli barlamagy ýatdan çykarmaň.