Demgysma näme? Alamatlar we bejeriş usullary haýsylar?
Demgysma, howa ýollaryna täsir edýän we dünýädäki millionlarça adama täsir edýän hroniki dem alyş keseli.
Demgysma keseli; Dem almagy kynlaşdyrýan üsgülewük, hiňlenmek we döşüň gysylmagy ýaly alamatlar bilen häsiýetlendirilýär. Demgysma keseliniň köp sebäbi bar.
Bu kesel durmuşyň hiline ep-esli derejede täsir edýär we agyr ýagdaýlarda gyssagly lukmançylyk kömegini talap edýär.
Demgysma näme?
Demgysma, howa ýollarynyň duýgurlygynyň ýokarlanmagy sebäpli ösýän hroniki keseldir. Gaýtalanýan üsgülewük we hiňlenmek bilen häsiýetlendirilýär.
Demgysma keselinde uly we kiçi howa ýollary täsir edip biler. Demgysma islendik ýaşda ýüze çykyp bilse-de, keselleriň 30% -i ömrüň birinji ýylynda ýüze çykýar. Allergiki keselleriň hemmesinde bolşy ýaly, soňky ýyllarda demgysma keseli köpeldi.
Closedapyk şertlerde ýaşamak we öý tozany, garynjalar ýaly ýapyk allergenlere duçar bolmak keseliň ýygylygynyň ýokarlanmagyna jogapkärdir.
Howa ýollarynyň daralmagy we krizisler görnüşindäki hüjümler demgysma häsiýetlidir. Demgysma näsaglarynda bronhlarda mikrob däl çişme bolýar.
Şoňa laýyklykda bronhdaky sekresiýalar köpelýär, bronhial diwar şertnamalary bolýar we näsag demgysma keselini başdan geçirýär. Hüjüme tozan, tüsse, ys we polen sebäp bolup biler. Demgysma allergiýa sebäpli bolup biler ýa-da allergiýa garaşsyz ösüp biler.
Allergiki demgysma näme?
Aýallarda has ýygy duş gelýän allergiki demgysma, esasanam ýaz aýlarynda ýüze çykýar. Allergiki demgysma köplenç allergiki rinit bilen bilelikde bolýar. Allergiki demgysma, allergiki faktorlar sebäpli ösýän demgysma görnüşidir.
Demgysma sebäpleri näme?
- Maşgalada demgysma barlygy
- Dem almak arkaly tozan we himiki maddalara sezewar bolan hünärler
- Çagalykda allergenlere duçar bolmak
- Çagalygynda agyr dem alyş keselleriniň bolmagy
- Ene göwreli wagty çilim çekýär
- Agyr çilim tüssesine duçar bolmak
Demgysma alamatlary näme?
Demgysma, alamatlary bilen özüni duýýan keseldir. Demgysma näsaglary hüjümleriň arasynda adatça rahatdyr. Demgysma dörän ýagdaýlarda, bronhlarda ödem we köpelýän sekresiýa ýüze çykýar.
Bu üsgülewige, demiň gysmagyna we döş agyrysyna sebäp bolýar. Şikaýatlar gije ýa-da irden hasam erbetleşýär.
Alamatlar öz-özünden çözülip biler ýa-da hassahana ýerleşdirilmegini talap edip biljek derejede agyr bolup biler. Üsgülewük, adatça gurak we ysgynsyz bolýar. Dem alanda sygyrýan ses eşidilip bilner.
Demgysma keseliniň iň köp ýaýran alamatlary:
- Dem gysma
- Üsgülewük
- Grunt
- Döşüň berkligi ýa-da agyry
- Dem alyş ýollarynyň çişmesi
Demgysma nädip diagnoz goýmaly?
Demgysma diagnozyny goýmazdan ozal lukman hassadan jikme-jik taryh alýar. Üsgülewük hüjümleriniň ýygylygy, hepdede näçe gezek ýüze çykýandygy, hüjümiň gije-gündiz bolup geçýändigi, maşgalada demgysma we beýleki allergiki alamatlar sorag astyna alynýar.
Hüjüm wagtynda barlanan hassanyň netijeleri adatydyr. Dem alyş funksiýasynyň synagy, allergiýa synagy, burun sekresiýasy synagy we döş radiografiýasy geçirilip bilinjek synaglaryň arasynda.
Demgysma nädip bejermeli?
Demgysma bejergisi meýilleşdirilende , bejerginiň keseliň agyrlygyna görä meýilleşdirilýär. Allergiki demgysma göz öňünde tutulsa, allergiýa dermanlary berilýär.
Inhalasiýa spreýleri hüjüm wagtynda hassany ýeňletmek üçin ulanylýar.
Kortizon bejergide möhüm rol oýnaýar. Ony spreý hökmünde hem, dilden hem ulanyp bolýar. Bejerginiň üstünligi näsagyň başdan geçirýän hüjümleriniň sanynyň azalmagy bilen kesgitlenýär.
Astmatiki näsaglar nämä üns bermeli?
- Halylar, halylar, mahmal perdeler we ýumşak oýunjaklar ýaly tozan ýygnaýan zatlar, esasanam ýatylýan otagda aýrylmaly. Eddingorgan-düşek we rahatlandyryjylar ýüň ýa-da pagta däl-de, sintetiki bolmaly. Iki adamlyk düşek ulanmak peýdaly bolup biler. Sahypalar we ýorgan örtükleri hepdede bir gezek 50 dereje ýuwulmalydyr. Halylary güýçli tozan sorujylar bilen arassalamaly. Öý gurşawy çygly bolmaly däldir we gowy şemalladylmalydyr.
- Allergiki demgysma keseli bolanlar ýaz aýlarynda awtoulaglaryny we jaý penjirelerini ýapyk saklamalydyrlar. Mümkin bolsa, öý haýwanlaryny öýde saklamaly däldir. Maska polen möwsüminde ulanylyp bilner. Geýimler daşardan gelende çalşylmaly we ýuwulmaly. Olarda ösýän galyndy we kömelek bar zatlary öýden çykarmaly.
- Demgysma näsaglary çilim çekmeli däldirler we çilim çekýän ýerlerde bolmaly däldirler.
- Demgysma näsaglary dem alyş kesellerini has aňsat alýarlar. Şol sebäpli her ýyl sentýabr-oktýabr aralygynda grip sanjymyny almak ýerlikli bolardy. Infectionokaşan ýagdaýynda, degişli antibiotikler bilen birlikde derman dozalary köpelýär. Sowuk howadan gaça durmak dogry bolar.
- Käbir demgysma näsaglarynda maşk demgysma hüjümini döredip biler. Şol sebäpli, maşklara başlamazdan ozal howa ýollaryny giňeldýän dermanlary kabul etmek peýdalydyr. Tozanly şertlerde maşklardan gaça durmaly.
- Käbir astmatiki näsaglarda aşgazan refleksi bar. Aşgazan refleksi hüjümleri artdyryp biler. Şonuň üçin oňa laýyk garamaly.
- Demgysma çaga lukmanlary, içerki lukmançylyk hünärmenleri, pulmonologlar we allergistler tarapyndan gözegçilik edilip we bejerilip bilner. Sagdyn günler arzuw edýäris
Demgysma hakda ýygy-ýygydan soralýan soraglar
Dowamly demgysma alamatlary näme?
Dowamly demgysma alamatlary; Alamatlaryna dem almakda kynçylyk, üsgülewük, hiňlenmek we döşüň gysylmagy degişlidir. Bu alamatlar köplenç gaýtalanýar we demgysma hüjüminde has aýdyň bolýar. Bejerilmese, dowamly demgysma alamatlary durmuşyň hiline ep-esli derejede täsir edýär we çynlakaý kynçylyklara sebäp bolýar.
Allergiki demgysma alamatlary näme?
Allergiki demgysma alamatlary adaty demgysma alamatlaryna meňzeýär. Şeýle-de bolsa, allergiki demgysma hüjümini döredýän faktorlar köplenç allergenlere täsir etmek bilen baglanyşyklydyr. Bu allergenleriň arasynda; Adaty tüweleýjiler polen, öý haýwanlary, tozan çybyklary we galyndylary öz içine alýar. Allergiki demgysma alamatlary allergen bilen gatnaşygyndan soň ýokarlanýar.