Eratgynyň düwnük keseliniň alamatlary nämeler?

Eratgynyň keselleri näme?

Eratgy kesellerini kesgitlemek üçin ilki bilen lukmançylyk dilinde ýatgy diýilýän ýatgy agzasyny kesgitlemeli we "ýatgy näme?" Diýip soramaly. ýa-da "ýatgy näme?" Soraga jogap berilmeli. Eratgy, aýal köpeliş organy hökmünde kesgitlenip bilner, ýatgyda ýatgy ýatagy diýilýär we fallop turbalary iki gapdalyndaky ýumurtgalara çenli uzalýar. Eggumurtga sperma bilen tohumlandyrylanda we tohumlandyrylan düwünçejik öýjügi degişli ýagdaýda ýerleşip, sagdyn ýagdaýda ösýän göwrelilik bu organda bolup geçýär. Çaga göwrelilik döwründe ýatgyda ösýär we dünýä inen pursady ýatgy myşsalarynyň gysylmagy bilen ýüze çykýar.

Aýalda köpeliş öýjügi bolan ýatgy diýilýän organda iň köp ýaýran keseller, ýatgy prolapsasy (ýatgy dokumalarynyň sarkmagy), endometrioz we ýatgy çişleri hökmünde görkezilip bilner. Eratgynyň çişleri iki görnüşde ýüze çykýar, oňat we zyýanly, zyýanly çişlere ýatgy ýa-da ýatgy keseli diýilýär.

Eratgynyň düwnügi näme?

Eratgynyň zyýanly çişleri iki görnüşde bolup biler: endometrial gatlakda ýüze çykýan endometrial rak we ýatgy öýjüklerinde ýüze çykýan ýatgy (ýatgy keseli).

• Endometrium gatlagy ýatgynyň iç ýüzüni emele getirýän we göwrelilik döwründe galyňlaşýan dokumanyň gatlagydyr. Tohumlandyrylan ýumurtga öýjüginiň ýatgyda ýerleşmegi we göwreliligi saklamak üçin ýatgynyň galyňlygy möhümdir. Endometrium öýjükleriniň gözegçiliksiz bölünmegi we köpelmegi sebäpli bu sebitde çiş dokumalary emele gelýär. Zyýanly çiş dokumalary endometrial rak keseline sebäp bolýar we bu rak öýjükleri köplenç beýleki aýal köpeliş organlaryna ýaýraýar. Endometrial rak semizlik, süýji keseli, gipertoniýa, dürli ýokançlyklar we gormonal täsirler sebäpli ýüze çykyp biler.
• Aýal köpeliş organlarynda giňden ýaýran başga bir görnüş, ýatgydaky düwnükdir. Ervatgynyň öýjükleri bilen gatnaşyga girýän adam papilloma wirusy (HPV) öýjük gurluşynyň ýaramazlaşmagyna we rak keseline sebäp bolýar. 35-39 ýaş aralygyndaky aýallarda köplenç ýüze çykýan bu ýatgy, irki diagnoz bilen bejerilip bilner.

Eratgynyň düwnük keseliniň alamatlary nämeler?

• Endometrial rak keseliniň ilkinji syn edilen alamatlary ysly, ganly ýa-da gara reňkli waginal akym we menek ýaly gan akma. Keseliň soňky döwürlerinde agyry, güýçli we uzyn aýbaşydan gan akma, aýaklarda we ýogyn ýerlerde ödem, peşewiň peselmegi we netijede ganyň karbamid derejesiniň ýokarlanmagy, aşa semremek, gan ýitirilmegi sebäpli ganazlyk bolup biler.
• Ervatgynyň düwnük keseliniň alamatlaryny kadaly waginal gan akma, aýaklarda we içegede ödem, jynsy gatnaşykdan soň gan akma, peşewde ýa-da tabulda gan, agyry, ganly we ysly akymlar hökmünde görkezip bolar.

Eratgynyň düwnük keseli nädip anyklanýar?

Eratgynyň düwnük keseline anyk diagnoz goýmak üçin dokumanyň bir bölegi ýatgydan çykarylýar we bu bölek patolog tarapyndan kliniki ýagdaýda baha berilmelidir. Rak keseline anyk diagnoz goýlandan soň, bu dokumadaky rak öýjükleriniň özüni alyp barşy barlanýar we ýatgydaky düwnük keseli geçirilýär. Sahna tapgyryndan soň, rak keseliniň ýaýramak mümkinçiligini, özüni alyp barşyny we töwekgelçilikli beýleki dokumalary kesgitlemek üçin goşmaça barlaglar geçirilip bilner.

Eratgynyň düwnük keselini bejermegiň usullary haýsylar?

Hirurgiki bejergide iň köp ulanylýan usul histerektomiýa (ýatgynyň aýrylmagy). Bu amal bilen ýatgynyň hemmesi ýa-da belli bir bölegi aýrylýar we operasiýadan soň ähli dokuma bölekleri patologlar tarapyndan barlanýar. Patologiki bahalandyrmalaryň netijesinde keseliň ýaýramagy kesgitlenýär. Düwürtik öýjükleri ýatgynyň daşynda ýaýramadyk bolsa, histerektomiýa anyk çözgüt berýär. Şeýle-de bolsa, düwnük öýjükleri beýleki organlara ýa-da limfa dokumalaryna ýaýran bolsa, hirurgiki bejergiden soň radiasiýa (şöhle) bejergisi ýa-da himiýa terapiýasy (derman) bejergisi ulanylýar.